ERASMUS + (2022)

Gdzie leżą Azory? To pytanie zadały dzieci, gdy usłyszały, że w tym roku nauczyciele z Rzyk kolejny raz realizują projekt w ramach programu Erasmus+. Wytłumaczyć pomogła mapa, gdzie dzieciaki mogły znaleźć małe wysepki prawie na środku Atlantyku. Gdy jeszcze usłyszały, że archipelag należy do Portugalii – odeszły zadowolone i wzbogacone o nową wiedzę. Tak naprawdę wyjazd sześcioosobowej grupy nauczycieli z Rzyk miał na celu pogłębienie wiedzy na temat metod stosowanych w edukacji i terapii dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością umysłową w stopniu lekkim i umiarkowanym, zaburzeniami zachowania oraz zagrożonymi niedostosowaniem społecznym. Dlaczego akurat Azory? A dlaczego nie! Podczas szkolenia trenerzy przedstawili niespotykane w polskich szkołach metody z zakresu malarstwa intuicyjnego, muzykoterapii, fototerapii i autorefleksji. Przyroda Azorów wzmacniała ten przekaz i była swoistym dopełnieniem tych metod. Wyjazdy w plener, wędrówki dały nam szansę doświadczyć terapii przez naturę, zniwelować napięcia spowodowane stresującymi sytuacjami w pracy, a także zwalczyć syndrom wypalenia zawodowego.
W sierpniu wyspy azorskie są przepiękne, co tylko zwiększyło nasze apetyty na spacery edukacyjne, wycieczki i wędrówki, podczas których poznawaliśmy nowe metody relaksacji i rozwoju poprzez bliskość z naturą oraz ze sztuką.

Sam archipelag składa się dziewięciu wysp wulkanicznych, a największa to São Miguel. To właśnie stolica wyspy Ponta Delgada była naszą bazą wyjazdową. Spacery urokliwymi uliczkami miasta, gdzie bruk składał się z ręcznie układanej mozaiki bazaltowo-marmurowe, zabytki z czasów rozkwitu morskiej potęgi Azorów – to wszystko sprawiało, że uczestnicy chcieli jak najlepiej poznać całą wyspę. Udało się to znakomicie, gdyż mogliśmy m.in. zwiedzić jedyną w Europie plantację herbaty i fabrykę herbaty Gorreana, działających od 1883 r. oraz fabrykę ananasów Arruda. Przekonaliśmy się na własne oczy, jak są uprawiane azorskie ananasy – podobno najsłodsze na świecie. Czymże byłoby zwiedzanie bez lokalnej kuchni. Najlepszym tego przykładem jest potrawa z wulkanicznych kopców – Cozido à portuguesa. Różnego rodzaju mięsa są tam prażone w specjalnych kociołkach, a trwa to od 6 do 8 godzin. Skoro wyspa ma pochodzenie wulkaniczne, to co krok można było zaobserwować różne geologiczne cudeńka, począwszy od pustych lub wypełnionych wrzącą wodą kalder, a kończywszy na pachnących siarką fumarolach. Niezwykłym doświadczeniem była możliwość kąpieli w wielu udostępnionych basenach termalnych otoczonych bujną roślinnością.

Niezwykłym przeżyciem był udział w wycieczce pontonem w towarzystwie oceanografa na oglądanie wielorybów i delfinów w ich naturalnym środowisku. Mogliśmy dowiedzieć się w jaki sposób od wieków Azorczycy dbają o środowisko naturalne tych wielkich ssaków. Mieliśmy również szczęście zobaczyć humbaka i stada delfinów szarych. Temat ekologii pojawiał się bardzo często podczas realizacji projektu Erasmus+. Mieszkańcy archipelagu starają się uchronić rośliny endemiczne od gatunków inwazyjnych, którego najsilniejszym przedstawicielem jest wianecznik Gardnera, który jest ładny i ciekawie wygląda, ale w zastraszającym tempie opanowuje wyspę, zagrażający rodzimej florze. Jadąc do wulkanu Sete Cidades po drodze obserwowaliśmy wulkaniczny krajobraz wyspy. Na licznych stożkach wulkanicznych porośniętych bujną zielenią są dziś pola uprawne i łąki z pasącymi się krowami, które w opinii mieszkańców, uważane są przez to za szczęśliwe.

Jakie są efekty szkolenia na Azorach? Zwiększenie innowacyjnych strategii równego dostępu do nauki i włączania wszystkich uczniów do edukacji. A ponadto mobilność doprowadziła do współpracy z zagranicznymi placówkami, pozwoliła również na wymianę doświadczeń tudzież dobrych praktyk z nauczycielami europejskich szkół i dała wielką przyjemność pobytu w skądinąd egzotycznym miejscu w Europie. A jak było po drugiej stronie kontynentu, czyli w Suomi?

Finlandia, nazywana „krainą tysiąca jezior”, stała się   kolejnym miejscem mobilności  nauczycieli z ZSS w Rzykach realizujących projekt „Edukacja, integracja, środowisko – ponad wszystko!”
w ramach programu Erasmus+. W dniach 4 – 10 lipca  br. sześcioosobowa grupa nauczycieli przyjechała do Helsinek, aby wziąć udział w szkoleniach: „Fiński system zarządzania edukacją” oraz „Szczęśliwy uczeń w fińskiej szkole”. Podczas kursu pedagodzy zapoznali się z fińskimi strategiami zarządzania oświatą, które są uznawane  za nowoczesne i efektywne, o czym świadczą wysokie miejsca
w międzynarodowych rankingach uzyskiwane przez fińskich  uczniów. Nauczyciele poznali tez podstawy fińskiej edukacji pozytywnej, koncentrującej się na uczniu  i jego potrzebach. Zaznajomili się z fińskimi rozwiązaniami dotyczącymi edukacji włączającej oraz  wychowania w duchu ekologii, zdrowia  i równowagi psychicznej. Szkolenia odbywały się w międzynarodowej grupie. Uczestniczyli w nich nauczyciele m.in. z Włoch, Niemiec, Węgier, Malty, Słowacji, Chorwacji, Grecji, Hiszpanii. 

W czasie pobytu w „ojczyźnie Muminków” pedagodzy zwiedzili piękne, utrzymane w secesyjnym stylu Helsinki, wybrali się na wyspę Suomenlinnę, aby obejrzeć jedną z najpotężniejszych twierdz w Europie i odwiedzili zagrodę reniferów w Parku Narodowym Nuuksio. Wizyta w Finlandii potwierdziła obiegowe opinie o tym kraju jako miejscu spokojnym, bezpiecznym, słynącym z  wysoko rozwiniętej gospodarki, technologii cyfrowej oraz wysokiego poziomu edukacji. Ogromne wrażenie robi duża świadomość ekologiczna mieszkańców tego północnego kraju, ich dbałość o środowisko. Finowie starają się zachować w naturalnym stanie jeziora i lasy, które zajmują około 75% powierzchni ich kraju. Niewątpliwie Finlandia to raj dla miłośników wypraw rowerowych i dla tych, którzy lubią spędzać czas w leśnej głuszy i biwakować nad jeziorem.

O Helsinkach można żartobliwie opowiedzieć słowami z piosenki Darii Zawiałow:
„W Helsinkach zaszyję się, to daleko jest / Może jak zorze świat mi zaświeci się”. Nie jest to miasto o długiej historii i tradycji, ale ma swój klimat. Często porównywane jest do San Petersburga ze względu na architekturę. Helsinki zostały stolicą Finlandii dopiero w 1812 r., zastępując Turku. Jest to związane
z burzliwą historią kraju: Finlandia może cieszyć się niepodległością dopiero od 1918 r. Wcześniej, od średniowiecza, znajdowała się pod panowaniem szwedzkim, a od 1809 r. – rosyjskim. Helsinki, choć są stolicą dużego państwa, nie mają atmosfery wielkiej aglomeracji, panuje tu spokojna i kameralna atmosfera. W mieście nie brakuje  muzeów, kościołów, katedr oraz cerkwi. Głównym miejscem handlowym jest Plac Targowy Kauppatori położony blisko centrum miasta w małym porcie nad Morzem Bałtyckim. Są na nim rozstawione liczne stragany z pamiątkami, świeżymi warzywami, owocami i innymi lokalnymi specjałami. Jedną z najciekawszych atrakcji Helsinek jest luterański kościół Temppeliaukio, który został wykuty w skale. Budowla powstała w 1969 r. Ma kształt owalu, a światło wpada do niej przez 180 szklanych paneli, które są umieszczone pomiędzy kopułą a skalnymi ścianami. Surowy i nieobrabiany granit zachowano jako dekorację wnętrza, połączony jest z ciepłem drewna. Helsinki mogą poszczycić się jedną z najlepszych na świecie Bibliotek Publicznych – taki tytuł zdobyła w 2019 r. biblioteka OOdi, którą oddano do użytku w 2018 r. Imponuje nie tylko ultranowoczesny budynek biblioteki, ale też różnorodna oferta, z której można skorzystać.

Mobilność do Finlandii pozwoliła nauczycielom z ZSS w Rzykach podnieść kompetencje zawodowe, wzbogacić warsztat pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami, poznać nowe narzędzia cyfrowe przydatne w projektowaniu zajęć, zapoznać się z nowoczesnymi strategiami zarządzania oświatą. Zdobyte doświadczenie nauczyciele wykorzystają podczas codziennych zajęć z uczniami, co przełoży się na lepsze efekty i jakość pracy szkoły.